Yeni Araştırma: DEHB İlaç Tedavisi Yalnızca Dikkat Dağınıklığına Değil, Hayata Pozitif Etki Ediyor
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), günümüzde daha fazla tanınan ve teşhis edilen bir nörogelişimsel bozukluk. Ancak bu bozukluğa dair bilinenlerin ötesinde yeni bir araştırma, ilaç tedavisinin sanıldığından daha geniş kapsamlı faydalar sağlayabileceğini ortaya koyuyor. Özellikle yeni teşhis konmuş bireylerde, ilaç tedavisi sadece odaklanma sorunlarını çözmekle kalmıyor, aynı zamanda madde kullanımı, intihar eğilimi, trafik kazaları ve suç işleme gibi riskleri de azaltabiliyor.
DEHB İlaç Tedavisi Hayati Riskleri Azaltıyor
British Medical Journal (BMJ) dergisinde yayımlanan kapsamlı bir araştırmaya göre, İsveç'te 6 ila 64 yaş arasındaki 148.500 DEHB'li birey incelendi. Bu bireylerin yüzde 57'sine uygulanan ilaç tedavisinin, özellikle dürtüsel davranışlar ve dikkatsizlik ile ilişkili olan bazı riskleri önemli ölçüde düşürdüğü gözlemlendi. Araştırmacılar, DEHB ilaçlarının, bu riskleri azaltma potansiyelini bilimsel verilerle destekliyor.
Trafik kazası: DEHB ilaç tedavisiyle, trafik kazası riskinde gözle görülür bir azalma tespit edildi.
Suç işleme: Özellikle dürtüsel davranışların sebep olabileceği suç vakalarında azalma kaydedildi.
Madde kullanımı: Madde kullanımına yatkınlıkta ve intihar teşebbüslerinde de pozitif yönde bir düşüş gözlendi.
Uzmanlar, bu olumlu etkilerin temel nedeninin, ilaçların dürtüsellik ve konsantrasyon eksikliği gibi DEHB'nin çekirdek semptomlarını kontrol altına alması olduğunu belirtiyor. Southampton Üniversitesi'nden Prof. Samuele Cortese, "DEHB'yi tedavi etmezseniz, çoğu zaman risklerin ne olduğunu bilemezsiniz. Artık elimizde, ilaçların bu riskleri azaltabileceğine dair kanıtlar var," diyor.
DEHB Tanı ve Tedavisinde Artış ve Zorluklar
Dünya genelinde çocukların yaklaşık %5'inde, yetişkinlerin ise %2,5'inde DEHB belirtileri görülüyor ve teşhis konulan kişi sayısı her geçen gün artıyor. Uzmanlara göre, Türkiye'de de son 30 yılda DEHB görülme sıklığında iki kata varan bir artış söz konusu.
Ancak bu artışa rağmen, DEHB'li bireylerin doğru tedaviye erişimi hâlâ büyük bir sorun. İngiltere'de tanı konulduktan sonra ilaç tedavisine erişmek için uzman randevusu bekleme sürelerinin yıllar alabildiği belirtiliyor. Bu durum, tedaviye erişimi geciktirerek DEHB'nin olumsuz etkilerinin devam etmesine neden olabiliyor.
Curtin Üniversitesi'nden Prof. Stuart Kinner, teşhis edilmemiş DEHB'nin alkol ve uyuşturucuya yönelme, kötü ruh sağlığı ve hatta suç işleyerek cezaevine girme gibi ciddi sonuçlara yol açabileceğine dikkat çekiyor. Kinner, "Teşhis edilmemiş DEHB'li çok sayıda insan, durumlarının tedavi edilmeden kalabileceği bir cezai sürece girebiliyor," diyerek erken teşhis ve tedavinin önemini vurguluyor.
DEHB ilaçlarının yan etkileri (baş ağrısı, iştah kaybı, uyku sorunları gibi) tartışmalara yol açsa da, bu yeni araştırma, ilaç tedavisinin potansiyel faydalarının, risklerin ötesinde geniş bir yelpazede olumlu etkiler yarattığını gösteriyor. Bu bulgular, DEHB tanısı alan bireylerin ve ailelerinin tedavi kararı almasına yardımcı olabilir.
